Việc in thêm tiền để phát cho người dân dịp Tết thường được quảng bá như chính sách nhân văn, hỗ trợ an sinh và “kích cầu tiêu dùng”. Trên bề mặt, đó là hình ảnh đẹp: nhà nước quan tâm đời sống dân sinh, giúp người nghèo có thêm chi tiêu ngày lễ. Nhưng xét về bản chất kinh tế, đây không phải “tiền từ trên trời rơi xuống”, mà là tiền của chính người dân được lấy ra rồi trao lại dưới hình thức khác.
Khi ngân sách không đủ mà vẫn phát tiền, cách duy nhất là in thêm tiền hoặc vay nợ. In tiền đồng nghĩa với làm loãng giá trị đồng tiền đang lưu thông. Kết quả tất yếu là lạm phát: giá hàng hóa tăng, chi phí sinh hoạt đội lên, và chính những người nhận tiền hôm nay sẽ mất nhiều hơn vào ngày mai. Món quà trước mắt nhanh chóng biến thành gánh nặng dài hạn.
Nguy hiểm hơn, chính sách phát tiền dễ trở thành công cụ mị dân. Người dân nhìn thấy lợi ích tức thời, nhưng không được nói rõ về cái giá phải trả sau đó. Trong khi đó, người hưởng lợi lớn nhất thường không phải người nghèo, mà là các nhóm có khả năng chuyển gánh nặng lạm phát sang xã hội: doanh nghiệp thân hữu, đầu cơ tài sản, những người gần nguồn tiền.
Phát tiền không đi kèm cải cách sản xuất, tạo việc làm hay nâng cao năng suất chỉ là đổi hình thức phân phối nghèo đói. Câu hỏi đặt ra không phải “có phát hay không”, mà là: phát để giải quyết vấn đề thật, hay chỉ để mua tiếng khen ngắn hạn bằng chính túi tiền của người dân?
Thu Phương – Thoibao.de
