Thuế tăng – phúc lợi giảm: Hộ kinh doanh đang bị Chính phủ đẩy vào đường cùng?

Việc áp dụng quy định thuế mới từ tháng 1/2026 đang gây lo ngại sâu sắc trong cộng đồng hộ kinh doanh nhỏ lẻ, khi mức lợi nhuận thực tế của họ chỉ dao động từ 5 – 10%, trong khi chi phí, rủi ro, và yêu cầu tuân thủ thuế vụ ngày càng cao. 

Theo quy định mới, toàn bộ hộ kinh doanh có doanh thu trên 200 triệu đồng/năm sẽ phải chuyển sang chế độ kê khai thuế theo tháng hoặc quý. Thuế được tính trực tiếp trên tổng doanh thu, không trừ bất kỳ khoản chi phí nào. 

Điều này đồng nghĩa với việc lợi nhuận thật của nhiều hộ kinh doanh sẽ bị thu hẹp đáng kể, thậm chí có thể bị xóa sạch trong các thời điểm thị trường biến động.

Với mức thuế suất từ 3-5% tùy ngành nghề, một quán ăn có doanh thu 20 triệu đồng/ tháng có thể phải nộp 700 ngàn đến 1 triệu đồng tiền thuế. 

Tuy nhiên, một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất là việc cơ quan thuế yêu cầu xuất hóa đơn đầu ra phải có hóa đơn đầu vào tương ứng, trong khi phần lớn hộ kinh doanh nhỏ không có hệ thống sổ sách và hóa đơn hợp lệ. 

Điều này khiến họ có nguy cơ bị đánh giá thiếu chứng từ và bị truy thu, phạt, hoặc nâng mức thuế khoán theo đánh giá rủi ro.

Nhiều chuyên gia cho rằng áp lực thuế khóa mới có thể khiến hàng trăm nghìn hộ kinh doanh rơi vào tình trạng bấp bênh. Trong bối cảnh thiên tai liên tiếp, chi phí sinh hoạt gia tăng và sức tiêu dùng suy giảm.

Việc siết thuế vào thời điểm này có thể tác động ngược, khiến khu vực kinh tế hộ gia đình vốn dĩ đóng góp quan trọng của khối lao động tự do và sinh kế đô thị suy yếu nghiêm trọng. 

Khi lợi nhuận chỉ còn khoảng 5% nhưng thuế lại chiếm đến 3 hoặc 4% doanh thu, nhiều hộ kinh doanh lo ngại khả năng tồn tại của họ sẽ bị đe dọa nghiêm trọng. 

Trong bối những đợt thiên tai và biến động kinh tế, việc lùi thời điểm áp dụng các quy định mới từ 6 tháng đến 1 năm có thể giúp để tránh đẩy nhóm yếu thế nhất của nền kinh tế vào tình trạng kiệt sức.

Hồng Lĩnh – Thoibao.de