Ngày 12/9/2025, một bức ảnh từ lễ khai trương Trang thông tin điện tử “Đảng Cộng sản Việt Nam – Đại hội 14” đang thu hút sự chú ý của dư luận.
Trong bức hình, Tổng Bí thư Tô Lâm đứng giữa, mỉm cười khi các lãnh đạo Báo Nhân Dân đang nâng niu bức chân dung lớn của ông, với bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh nhỏ bé đứng ngay bên cạnh.
Theo giới quan sát, điều vừa kể không chỉ là vấn đề tuyên truyền của Đảng CSVN mà còn khơi dậy những tranh luận giữa nghi thức chính trị truyền thống và dấu hiệu của sùng bái cá nhân trong hệ thống chính trị ở Việt Nam.
Sự kiện này, với sự hiện diện của hàng loạt lãnh đạo cấp cao, bao gồm các ông như: Lê Minh Hưng (Trưởng ban Tổ chức Trung ương), Phan Đình Trạc (Trưởng ban Nội chính), Nguyễn Duy Ngọc (Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra) và Nguyễn Trọng Nghĩa (Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận)…
Đáng chú ý, theo giới phân tích, bức tượng ông Hồ Chí Minh với kích cỡ nhỏ bất thường, đặt ở vị trí bên lề phía sau lãnh đạo, không phải là yếu tố ngẫu nhiên. Bởi trong văn hóa chính trị Việt Nam, hình ảnh Hồ Chí Minh luôn là biểu tượng cao quý nhất.
Việc đặt bức tượng nhỏ bé này bên cạnh Tổng Bí thư Tô Lâm có thể được hiểu như một thông điệp chính trị thông qua hình ảnh lãnh đạo đương nhiệm – người sẽ kế thừa di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đáng chú ý, không ít ý kiến đã nhấn mạnh điều này phù hợp với truyền thống lễ nghi trong các kỳ Đại hội Đảng, nơi biểu tượng lịch sử được sử dụng để khẳng định sự lãnh đạo tập thể nhằm để tránh thể hiện vai trò lãnh đạo cá nhân.
Dường như đã hiểu rõ sự “cấm kỵ” nhạy cảm này, nên trong phát biểu của ông Tô Lâm đã khẳng định, Đại hội 14 là “sự kiện chính trị trọng đại, định hình tầm nhìn và đột phá cho giai đoạn mới”, nơi tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn là nền tảng.
Tuy nhiên, vị trí của bức tượng Hồ Chí Minh trong buổi lễ này cũng khiến cho công luận đặt câu hỏi: liệu Tổng Bí thư Tô Lâm và phe cánh có ý đồ so sánh tầm lãnh tụ ngang hàng với Bác Hồ, hay chỉ là sự sắp xếp sân khấu để tôn vinh di sản chung?
Trở lại với bức chân dung Tô Lâm kể trên là vấn đề gây tranh cãi hơn cả trên mạng xã hội, khi trong bức hình, các lãnh đạo như Tổng Biên Tập Lê Quốc Minh và các lãnh đạo trẻ của Báo Nhân dân nâng bức chân dung lớn của Tổng Bí thư.
Còn ông Tô Lâm vỗ tay, với nụ cười lộ vẻ “ngượng ngùng” nhưng đầy sung sướng. Đây là khoảnh khắc hiếm hoi mang tính cá nhân hóa của Tổng Bí thư Tô Lâm trong một nghi thức trang trọng của Đảng, nơi lãnh tụ thường được đòi hỏi về sự khiêm tốn.
Trong bối cảnh Việt Nam, chịu ảnh hưởng từ Nho giáo và chủ nghĩa Marx-Lenin, các nghi thức như vừa kể thường mang tính biểu tượng cho sự sùng bái cá nhân, như từng bị phê phán trước đây ở Liên Xô hay Trung Quốc dưới thời Mao Trạch Đông.
Một số ý kiến cho rằng, sau khi ông Tô Lâm kế nhiệm Tổng Bí thư năm 2024, có nhiều dấu hiệu cho thấy việc đề cao lãnh đạo có thể nuôi dưỡng văn hóa “lãnh tụ”, nhằm đưa cá nhân ông trở thành biểu tượng vượt trội.
Dưới góc nhìn của giới quan sát quốc tế, coi đây là dấu hiệu độc tài và tôn sùng lãnh tụ của Đảng CSVN.
Tóm lại, sự kết hợp giữa bức tượng Hồ Chí Minh và chân dung Tô Lâm trong sự kiện khai trương trang thông tin Đại hội XIV phản ánh nỗ lực duy trì hình tượng lãnh tụ trong kỷ nguyên số.
Đây có thể là nghi thức chính trị cần thiết để củng cố đoàn kết, đồng thời, nó còn là bài kiểm tra về bản sắc chính trị Việt Nam.
Liệu đây là nghi thức cần thiết để duy trì sự lãnh đạo của Đảng, hay dấu hiệu tiềm ẩn sùng bái cá nhân dưới “triều đại” của Tổng Bí thư mang tên Tô Lâm?
Trà My – Thoibao.de
