Ngày 31/5/2025, tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng đã có bài phát biểu được đánh giá là mang tính “cân bằng và chiến lược”.
Điều gây chú ý hơn, là cuộc gặp song phương giữa Đại tướng Giang và người đồng cấp Mỹ Pete Hegseth, một người từng có nhiều tuyên bố cứng rắn về an ninh châu Á và Thái Bình Dương. Những tín hiệu này không chỉ mang ý nghĩa ngoại giao, mà còn phản ánh một bước chuyển biến “mềm” trong chính trị nội bộ của Việt Nam.
Đây, còn có thể coi là dấu hiệu của sự đồng thuận mang tính chiến lược giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và người đứng đầu của phe Quân đội. Khi phe Quân đội từ thế đối trọng đã có những chuyển biến của sự đồng thuận chính trị?
Phe Quân Đội và phe Công an là hai trụ cột quyền lực lớn nhất của chính trị Việt Nam, tuy nhiên trong thời gian gần đây, phe Công an dưới thời ông Tô Lâm ngày càng lấn lướt trên bàn cờ nhân sự và an ninh nội bộ.
Các chuyển động gần đây cho thấy sự “trỗi dậy” quyết liệt từ phe Quân đội, đã khiến Tổng Bí thư Tô Lâm và phe cánh Bộ Công An phải trở nên thận trọng. Thậm chí, đã có nhiều biểu hiện phải lui bước.
Theo giới quan sát, chỉ còn chưa đầy 8 tháng nữa là Đại hội Đảng lần thứ 14 sẽ diễn ra, đây là sự kiện chính trị quan trọng sẽ xác lập lại trật tự quyền lực trong Đảng và bộ máy Nhà nước ở Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, sự ảnh hưởng giữa các nhóm quyền lực lớn như Công An và Quân đội trở thành điều kiện sống còn để duy trì ổn định chính trị, đồng thời tránh nguy cơ mâu thuẫn có thể làm đổ chính trị trong nội bộ của Đảng.
Trong thời gian từ cuối năm 2024 cho đến nay, phe Quân đội đã hình thành “liên minh” với các phe, nhóm còn lại ở trong đảng để kiềm chế ảnh hưởng ngày càng lớn của Tô Lâm.
Tuy nhiên, diễn biến tại Đối thoại Shangri-La đã cho thấy một xu hướng đang đi ngược trở lại, đó là phe Quân Đội và phe Công An của Tổng Bí thư Tô Lâm dường như đang tìm được tiếng nói chung.
Việc Bộ trưởng Phan Văn Giang chủ động đề xuất với phía Mỹ về việc thúc đẩy hợp tác quốc phòng – an ninh, đã cho thấy ông Giang – người đứng đầu của phe Quân Đội đã chấp nhận “hóa giải” những khác biệt vừa kể.
Sự đồng thuận này, có thể làm suy yếu liên minh của phe bảo thủ thân Bắc Kinh trong Đảng, vốn có xu hướng hợp tác với phe Quân đội nhằm “kềm chế” sự lấn lướt của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Khi hai trụ cột quyền lực của chính trị Việt Nam là Công an – Quân đội đạt được sự đồng thuận, điều đó sẽ giúp cho cán cân quyền lực trong nội bộ tạm ổn định. Đồng thời, làm giảm khả năng phe bảo thủ do Bắc Kinh đứng sau lợi dụng nhằm chia rẽ để gây sức ép với ông Tô Lâm.
Tuy nhiên, điều này cũng ảnh hưởng đến vị thế của Chủ tịch Nước Lương Cường, và Thủ tướng Phạm Minh Chính, là các nhân vật được cho là thân Trung Quốc trong cuộc đua đang tới đích.
Nếu Quân đội và Công an bắt tay, thì vai trò của các nhân vật vừa kể sẽ có thể mờ nhạt hơn trong cuộc đua Nhân sự “chủ chốt” trước Đại hội 14. Đồng thời, sẽ khiến cho vị thế chính trị của Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ được cải thiện và trở nên dễ chịu hơn.
Tuy nhiên, sẽ là quá sớm để kết luận rằng Tô Lâm và Phan Văn Giang đã hình thành một liên minh chính trị thực sự. Tuy nhiên, việc ông Tô Lâm tỏ ra đã biết điều hơn trong sự phân vai điều hành các hoạt động trong đảng.
Đây, được cho là kết quả của việc Quân đội lên tiếng để gây áp lực đối với Tổng Bí thư cũng như Bộ Công An và trong nội bộ của đảng các phe cánh đã đạt được sự thỏa thuận ngầm.
Sự đồng thuận giữa Đại tướng Phan Văn Giang và Tổng Bí thư Tô Lâm về chính sách đối ngoại thân phương Tây quay trở lại, cũng có thể ảnh hưởng đến Dự án Đường sắt Cao tốc Bắc – Nam.
Điều đó, cũng có thể gia tăng cơ hội cho THACO, đồng thời, sẽ làm suy yếu đáng kể ảnh hưởng của VinSpeed, vốn bị nghi là bình phong cho nhà đầu tư Trung Quốc.
Nếu Quân đội – lực lượng có vai trò giám sát các yếu tố an ninh quốc phòng trở nên đồng thuận với Bộ Công an, thì VinSpeed rất có thể bị loại khỏi đường đua, dù có quan hệ sâu trong hệ thống.
Trà My – Thoibao.de
